Bu hafta bir dizi farklı konu var. Nezavisimaya Gazeta’nın Erdoğan’ın Washington ziyaretiyle ilgili yazdıkları ilginç; gazete aynı zamanda Türkiye’nin Kiev’e mühimmat ve topçu bataryası sevk etmeye hazırlandığını ileri sürüyor. Komsomolskaya Pravda Rusya turistlerinin öncelikleri üzerinde durmuş ve Türkiye liderliğini korusa da bu yıl mayıs tatilinde yakın sınır ülkelerinin öne çıktığını vurguluyor. Rusya’nın etkili Telegram kanallarından Rıbar, THY ve Türk Dışişleri’yle çıkan Latin Amerika’ya uçuş krizi üzerine Ankara yönetimine karşı sert ifadeler kullanıyor. Vedomosti, Putin’in Türkiye’yi faiz siyasetinde olumsuz örnek olarak değerlendirmesini yazmış. İzvestiya ise Rosatom’un uluslararası yatırımlarından başka enerji bloğu ve trübin üretiminin arttığını vurguluyor.
‘Rus turistlerin tatil öncelikleri değişiyor’
Rusya’nın yakın sınır ülkeleri bu yıl Rusya vatandaşı turistler için popüler hale geldi. …
“Dış Turizm Alanında Turizm Acentaları Birliği” Müdürü Aleksandr Osaulenko’ya göre:
“Türkiye’yi henüz hiç kimse geçemedi. Ama artık yakınında Belarus, Kazakistan, Kırgızistan, Abhazya, Ermenistan, Gürcistan gibi ülkeler var. Uluslararası pazarın Rusya vatandaşı turistlere ilgisini koruması memnuniyet verici. Bunu Mısır, Küba, BAE, Çin örneklerinde görüyoruz. Ama yakın sınır ülkeleri artık kesinlikle öncelikli. Turistlerin bu tercihlerinde rol oynayan faktörler var. Birincisi, fiyatlar. Çokları için artık evine ne kadar yakınsa o kadar iyi. Beni şaşırtan ne, biliyor musunuz? Mir kartlarının kabul edilmediği yerlerde bile nakit ruble kabulünde sorun çıkmıyor.”
Turizm acentesi Alean Ticari Müdürü Oksana Bulah ise şöyle diyor:
“Mayıs tatillerinde yakın sınır ülkelerinden en çok ilgi gören Abhazya. … Geçen yıla göre yüzde 150’ye çıktı. İkinci sırada Belarus. Üstelik sadece gezi turları değil kır dinlencesi, sanatoryumlarda tedavi. Azerbaycan ve Özbekistan da popüler. Mayıs tatili talebinde beşinci sırada Gürcistan var. Geçen yıl beşinci sıradaki Ermenistan’dı ama bir dizi sebeple Ermenistan’a ilgi büyük ölçüde düştü.”
Mayıs tatillerinde en popüler beş ülke geçen yıla göre artış oranlarıyla şunlar: Abhazya yüzde 150, Belarus 30, Azerbaycan 47, Özbekistan 20. Abhazya’da mayıs tatilinin ortalama faturası 58.700 ruble; Karadeniz kıyısındaki tatil belgelerinde tatilin faturası yıllık yüzde 10 pahalılaştı. (L. Sokolnikova / Komsomolskaya Pravda, 25 Nisan)
‘Rusya nota verdi; Rıbar Ankara yönetimini hedef aldı’
Türkiye üzerinden THY ile transit uçan Rusya vatandaşları son zamanlarda sorunlarla karşılaşıyor; sebep bildirmeden uçuşları iptal ediliyor. Ankara’nın düşmanca siyasetinin nedenleri ve sonuçları hakkında “Rıbar” adlı Telegram kanalı da yazmış.
Rusya’nın Ankara Büyükelçiliği Türkiye Dışişleri’ne başvuruda bulundu, ama halen makul bir cevap yok. THY’nin internet sitesinde Türkçe ve İngilizce olarak sebepler sıralanmış, ama bunlar da açıkça geveleme gibi görünüyor. Türklere göre yolcuların geri dönüş bileti, nakit para, seyahat amaçlı otel rezervasyon teyidi… göstermesi isteniyor. THY ile uçan Rusya vatandaşlarının sayısı epey çok olmasına rağmen Rusça hiçbir şey yok.
Rıbar’a göre… şunları hatırlatmak gerek:
— Rusya’yla çatışmada Ukraynalı yetkililerin desteklenmesi ve Rusya’nın Kafkaslar ve Orta Asya’da, keza Suriye’de varlığına aktif şekilde karşı konulması.
— İstikrarsız ekonomi ve bu yüzden hayat seviyesinin katlanarak düşmesi (buraya sonradan yerleşenler bile Türkiye’den kitlesel olarak ayrılıyor). Bu da Türkleri Batılı şirketlere daha bağımlı kılıyor.
— Yerel yetkililerden başka Rusyalı turistleri her tür yöntemle rahatsız eden Ukrayna vatandaşlarının tutumu.
— Banka işlemlerinin Rusya ve Türkiye arasındaki ticareti ve Türkiye’de bulunan veya burada yaşayan Rusya vatandaşlarının hayatını güçleştirecek şekilde engellenmesi.
Rıbar şöyle diyor:
“Türkiye’den ve hükümetinden Rusya ve Rusya vatandaşları için hiçbir hayır beklememek gerek. Türkiye’nin Rusya’ya karşı hiçbir zaman dostça bir tutum içinde bulunmadığını ve bulunmayacağını anlamanın zamanı geldi. Türk şirketlerinin ve tatil beldelerinin alternatifi de var; sadece başka yöne bakmak gerek.” … (EADaily, 24 Nisan)
‘Türkiye bir eşiği aştı, şimdi çıkamıyor’
Vladimir Putin, Rusya Sanayici ve Girişimciler Birliği Kongresi’nde yaptığı konuşmada, enflasyon tehdidi yüzünden MB’nın politika faizinin yüksek olduğunu söyledi. Rusya Devlet Başkanına göre:
“Merkez Bankası yönetiminin düşüncesine göre enflasyon tehdidi hâlâ tepemizde. Düşme istikametinde olumlu eğilimler görüyoruz. Umarım düzenleyici kuruluş gerekli tedbirleri alacaktır. Göreceğiz. Her halükarda, bugün ekonominin kredi hacminin dengelenmesi desteklenmesi, enflasyonla mücadele başarılıyor.”
Putin, başka bir yola girilecek olursa Rusya’da da politika faizinin birkaç katına çıkarılmasına rağmen enflasyonun çift haneli rakamlardan düşmediği “kimi komşu ülkelerdeki durumun” ortaya çıkabileceğini ekledi.
Putin şöyle dedi:
“Bunlar belli bir eşiği aştılar ve şimdi de durumun üstesinden gelemiyorlar. Kimi kastettiğimi anlıyorsunuz: mesela komşumuz Türkiye. Bu nedenle bu konuda çok dikkatli olmak gerek.” … (İ. Şulgina / Vedomosti)
‘Rosatom yatırımları’
25 Nisan’da Başbakan Mihail Mişustin’le görüşen Rosatom Genel Müdürü Aleksey Lihaçev’e göre devlet korporasyonu 2023’te nükleer mühendislikte rekor kırdı. Lihaçev şöyle dedi:
“Nükleer mühendislikteki rekor beş reaktör ve 1 buhar jeneratörü. Günümüzün nükleer dünyası ve Sovyetler Birliği’ndeki göstergelerimiz açısından bu benzersiz bir sonuç.”
Lihaçev, 2023’te Kuzey Deniz Yolu’ndan 36 milyon ton yük taşındığını da ekledi. …
Lihaçev’e göre yıl boyunca yapılan en önemli uluslararası projeler arasında Belarus Atom Enerjisi İstasyonu’nun Belarus’taki ortaklarına devri, keza Bangladeş ve Türkiye’ye nükleer yakıt teslimatı da var.
Bangladeş’te Ruppur, Türkiye’de de Akkuyu nükleer enerji santralleri inşa ediliyor.
9 Nisan’da Akkuyu santrali birinci ünitesini tam kapsamlı devreye alma çalışmalarına başlandı. Lihaçev başkanlığındaki bir Rosatom heyeti inşaat alanını dolaştı, birinci ünitenin nükleer ve trübin adası tesisleriyle kıyı hidroteknik tesislerini inceledi.
Rusya devlet başkanı Putin 2023 ekiminde nükleer tesisler alanında Rusya’nın mühendislik okulunun dünyada bir benzeri olmadığını söylemişti. Putin’e göre Rosatom bütün dünyada 22 nükleer enerji ünitesi inşa ediyor; bunlar arasında Türkiye’deki Akkuyu, Bangladeş’teki Ruppur ve Mısır’daki El Dabaa da var. (İzvestiya, 25 Nisan)
‘Erdoğan’ın ABD ziyareti: Ankara durumu diplomatik bir zafer olarak yorumluyordu’
… Türkiye ve ABD temsilcileri geçen gün Ankara’da terörizmle mücadele çerçevesinde görüş alışverişinde bulundular. Amerikan heyetine Dışişleri Terörizmle Mücadele Dairesi Koordinatörü Elizabeth Richard başkanlık ediyordu. Milli güvenlik meseleleri görüşüldü. Mesela PKK… ve küresel cihatçı proje. Richard Türkiye yönetimiyle teröristlerin sınır geçişlerinin önlenmesi, mali işlemlerinin engellenmesi, örgütlü suçla mücadele, Türkiye’ye sınır ülkelerde terörist örgütlere karşı koyma tedbirlerini gündeme getirdi. Özellikle de Vilayat Horasan’ın Türkiye’nin yargı alanını faaliyet merkezi olarak seçmesi üzerinde durdu.
Geçen ay ABD ve Türkiye’den resmi yetkililer ABD başkanının Türkiyeli meslektaşını mayıs ortasında Washington’da kabul edeceğini açıklamışlardı. Beyaz Saray’dan bu konuda resmi bir açıklama gelmese de Ankara durumu diplomatik bir zafer olarak yorumluyordu: Türkiye tarafı NATO’nun iki müttefikinin yakınlığını teyit etmek için en yüksek seviyede bir görüşmeyi uzun zamandır bekliyordu. ABD başkanlık idaresinin bir temsilcisi Reuters’e, bu görüşmeyi, Erdoğan’ın çok amaçlı emtianın Türkiye üzerinden taşınmasına tam yasak getirilmesini kabul etmesi için bir imkan olarak değerlendirdiğini söylemişti. Amerikalıların değerlendirmesine göre Rusya bu durumu kendi amaçları için kullanıyor.
Fransız portalı Intelligence Online’ın yazdığına göre Erdoğan’ın ziyareti öncesi Türkiye’nin askeri diplomasisi Ukrayna’ya yeni askeri araç gereç teminini gündeme getirdi. Sevkiyatı düşünülen şeyler arasında T-155 Fırtına seyyar topçu bataryaları ve mühimmat da var. Daha önce Biden yönetiminin Türkiye liderliğiyle 155 mm mühimmat için patlayıcı almak üzere görüşmeler yürütmekte olduğu da yazılmıştı. … (İ. Subbotin / Nezavisimaya Gazeta, 23 Nisan)
